De energienota 2019 uitgelegd: Alle kosten in één overzicht
4mDe energierekening is de laatste tijd het gesprek van de dag. Logisch ook, want door de hogere prijzen voelen veel mensen dit direct in hun portemonnee. Er wordt in de media ontzettend veel over dit onderwerp geschreven waardoor het soms lastig is om te bepalen wat wel en niet klopt.
Daarom willen we met dit artikel wat meer inzicht verschaffen in de verschillende componenten van energie en de achtergrond van de prijzen.
Overheidsheffingen
Een belangrijk onderdeel van je energierekening bestaat uit de overheidsheffingen, zoals bijvoorbeeld de energiebelasting, opslag duurzame energie en de btw die hierover berekend wordt. In totaal bedragen de overheidsheffingen grofweg 55% van het geheel aan kosten die je betaalt voor één kWh elektriciteit of één kuub gas. Daar staat wel nog een heffingskorting op elektriciteit tegenover, waardoor de kosten licht dalen.
Dankzij deze overheidsheffingen is de overheid in staat om haar duurzaamheidsplannen uit te voeren. Voor het jaar 2019 zien we dan ook duidelijk dat de overheid het gasverbruik wil ontmoedigen door een kostenstijging van bijna 7 eurocent op één kuub aardgas. De heffingen op elektra zijn daarentegen heel licht gedaald, maar daar staat dan wel weer tegenover dat de heffingskorting met 51 euro per jaar verlaagd is en het elektriciteitsverbruik daarmee per saldo ook duurder wordt. Voor een gemiddeld huishouden (met een verbruik van 3.500 kWh en 1.500 m3) bedraagt de stijging van de overheidsheffingen zo’n 160 euro in 2019.
Netbeheerkosten
Iedereen die aangesloten is op het elektriciteits- en/of gasnet betaalt daar aansluit- en transportkosten voor. Deze kosten worden door je energieleverancier op jouw energierekening in rekening gebracht namens de lokale netbeheerder. Per aansluiting en netwerkgebied kunnen deze kosten verschillen. Daarnaast zijn de kosten afhankelijk van de aansluitcapaciteit, maar dit zal voor de meeste huishoudens gelijk zijn.
De netbeheerkosten bedragen gemiddeld zo’n 20% tot 25% van je totale energienota.
De wijzigingen in de netbeheerkosten voor 2019 zijn niet heel groot en variëren van een lichte verlaging tot een lichte verhoging welke per netbeheerder verschillend is. Al met al zijn deze kosten voor 2019 relatief weinig van invloed op de totale energierekening.
Vaste leveringskosten en het leveringstarief
De kosten op je energierekening die worden bepaald door jouw energieleverancier, zijn de vaste leveringskosten en het leveringstarief voor elektriciteit en/of gas.
De vaste leveringskosten bestaan uit een vast bedrag per dag per aansluiting.
Het leveringstarief is afhankelijk van je energieverbruik, de inkoopkosten van de leverancier en de energiebron (kolen, gas, wind, zon, etc.). Zo’n 25% van de kosten voor je totale energierekening zijn direct toe te rekenen aan je energieleverancier.
De vaste leveringskosten en het leveringstarief kun je voor een bepaalde periode vastzetten (zoals 1, 2 of 3 jaar), zodat je zeker weet dat deze kosten niet nog verder stijgen. Of je kunt kiezen voor een variabel tarief dat elk half jaar wijzigt en met de markt meebeweegt. Bereken jouw eigen kosten hier.
Waarom zijn de kosten van energie zo snel gestegen?
De inkoopkosten voor elektriciteit en aardgas zijn in 2018 flink toegenomen, maar wat is daar nu de oorzaak van?
Ten eerste komt de prijs eenvoudig tot stand vanwege vraag en aanbod en met name de aanbodzijde van zowel elektriciteit als aardgas was beperkt in het afgelopen jaar. Elk jaar na de winterperiode worden de aardgas voorraden in Europa aangevuld, zodat deze voor de volgende winterperiode weer voldoende op peil zijn. Na de afgelopen winterperiode, met twee flinke vorstperioden, was er een groter gat dan normaal geslagen in de voorraden. Het aanvullen van deze voorraden verliep, door onderhoud en verstoringen, in een trager tempo waardoor de gasprijs langzaam opliep.
Een andere factor voor oplopende gasprijzen kwam voort uit een oplopende olie- en kolenprijs. Al met al zorgde een stijgende vraag vanwege een groeiende wereldeconomie voor oplopende olie- en kolenprijzen en dus ook voor oplopende gasprijzen. Omdat in Europa, en met name in Nederland, een groot deel van de elektriciteitsproductie helaas nog middels kolen- en gascentrales plaatsvindt, liepen de elektriciteitstarieven dus ook op.
Dit werd nog extra aangewakkerd door oplopende kosten voor emissierechten (er zijn minder rechten beschikbaar en dus loopt de prijs daarvan ook op) en aangezien dat direct van invloed is op de kosten van bijvoorbeeld kolencentrales heeft dit dus ook een directe invloed op de elektriciteitsprijs.
Tel daar de verminderde beschikbaarheid van kerncentrales in België en Frankrijk (vanwege problemen en onderhoud) en lagere beschikbaarheid van kolen- en gascentrales in Nederland en Duitsland (vanwege minder koelcapaciteit door lage rivierstanden) bij op en we hebben alle ingrediënten voor hogere inkooptarieven voor zowel aardgas als elektriciteit.
Waarom stijgt de prijs van Nederlandse wind- en zonnestroom ook?
Het aandeel wind- en zonnestroom binnen de Nederlandse energiemarkt is helaas nog steeds beperkt. Dat is de reden dat de elektriciteitsprijs voornamelijk bepaald wordt door de kostprijs van energie afkomstig van kolen- en gascentrales. Hierdoor hebben we dus nog steeds te maken met een koppeling met de ‘grijze’ stroomprijs.
Energieleveranciers die hun stroom duurzaam opwekken in Nederland, maken extra kosten voor het inkopen van de Garanties van Oorsprong van Nederlandse wind en zon. Deze kosten komen nog eens bovenop de prijs en zijn aan het toenemen, omdat hier steeds meer vraag naar is.
Er is veel meer duurzame opwek in Nederland nodig willen we de koppeling met de ‘grijze’ opwek minder sterk te maken.
Verwachting van de energietarieven
De beschikbaarheid van elektriciteitscentrales neemt steeds verder toe en ook zijn er tekenen dat de groei van de wereldeconomie over zijn hoogtepunt heen is. Dit laatste zorgt ervoor dat de olieprijs inmiddels weer behoorlijk aan het dalen is. Voor de komende wintermaanden verwachten wij echter nog steeds een gelijkblijvend prijsniveau, met kans op korte termijnstijgingen wanneer de winter serieus zijn intrede doet. Als de huidige ontwikkelingen zich voortzetten dan ontstaat er na de winterperiode (mits deze niet extreem koud wordt) meer ruimte voor lagere prijzen.
Tarieven bij om | nieuwe energie
Uiteraard bepalen de kosten voor onze inkoop uiteindelijk ook ons leveringstarief. Echter is er één groot verschil ten opzichte van andere energieleveranciers en dat is ons coöperatieve karakter zonder winstoogmerk. Als leverancier dienen wij onze vaste kosten voor de operatie te kunnen dekken en alles wat overblijft staat ter beschikking van het collectief en de coöperaties. Effectief betekent dit dat hoe meer klanten besluiten hun energie af te nemen van om | nieuwe energie, hoe lager de leveringstarieven zullen worden. Dit is de kracht van het collectief, energie van ons allemaal en voor ons allemaal. Lokaal, uit jouw eigen buurt.