In Nederland neemt ongeveer 70% van de consumenten groene elektriciteit af. Daartegenover staat dat er in Nederland 17% groene elektriciteit wordt geproduceerd. Nu zul je denken, als er zoveel mensen voor groene energie hebben gekozen, dan moet er toch minstens zoveel groene energie worden opgewekt?
Veel groene energie is eigenlijk sjoemelstroom
In Nederland neemt ongeveer 70% van de consumenten groene elektriciteit af. Daartegenover staat dat er in Nederland 25% groene elektriciteit wordt geproduceerd. Nu zul je denken, als er zoveel mensen voor groene energie hebben gekozen, dan moet er toch minstens zoveel groene energie worden opgewekt?
Helaas is het antwoord hierop dat dit inderdaad zo zou ‘moeten’ zijn, maar dat dit in de praktijk dus niet gebeurd. Dat komt omdat veel energieleveranciers groene stroom verkopen die eigenlijk gewoon grijs is: sjoemelstroom.
Vergroenen met certificaten
Je zult je waarschijnlijk afvragen hoe het in Nederland mogelijk is om ‘legaal‘ grijze stroom te verkopen als groene stroom. Dat heeft alles te maken met GvO’s, Garanties van Oorsprong.
Een GvO is een soort certificaat die bewijst dat jouw stroom op een groene manier is opgewekt. Voor iedere megawattuur aan geproduceerde groene stroom, krijgt een producent een GvO.
Wanneer een energieleverancier groene stroom verkoopt, dan heeft zij daar GvO’s voor nodig om aan te kunnen tonen dat deze stroom echt groen is. Maar wanneer een leverancier grijze stroom opwekt, dan krijgt deze daar geen GvO’s voor.
Daarom moet de energieleverancier de GvO’s kopen in het buitenland.
Hoe maakt de energieleverancier grijze stroom groen?
In Noorwegen wordt alleen maar groene elektriciteit opgewekt, dankzij de energieproductie via onder andere waterkrachtcentrales. Er wordt zelfs zoveel duurzame energie opgewekt dat er een overschot is aan energie en dus ook aan GvO’s.
Omdat er in Noorwegen alleen maar duurzame stroom wordt opgewekt, is er in het land zelf geen vraag naar GvO’s. Daarom is er een handel ontstaan in het verkopen van GvO’s aan het buitenland.
Wanneer een grijze energieleverancier uit Nederland haar stroom als groen wil verkopen, dan doet zij de inkoop van GvO’s in Noorwegen.
Omdat de GvO’s een bewijs zijn voor de opwek van groene energie, kan de leverancier haar grijze stroom verkopen als groene stroom. Wettelijk gezien is dit een legale constructie.
Waarom is sjoemelstroom een probleem?
Als consument die kiest voor groene stroom, verwacht jij ook daadwerkelijk groene stroom te krijgen. Wanneer jouw energieleverancier jouw grijze stroom verpakt in een groen jasje, dan krijg je dus niet wat je beloofd is.
Dit heeft in recente jaren het geloof in groene stroom ernstig aangetast, wat ten nadele is van energieleveranciers die juist wel écht groene stroom produceren.
Daarnaast gebeurt er helemaal niks op het gebied van duurzaamheid wanneer je sjoemelstroom afneemt. De klanten die erbij komen, krijgen allemaal grijze stroom geleverd en zo wordt de leverancier niet gestimuleerd om duurzame projecten te ontwikkelen.
Dit in tegenstelling tot leveranciers van écht groene stroom die hierdoor juist wel genoodzaakt zijn om nieuwe projecten te ontwikkelen.
Hoe weet je of je sjoemelstroom hebt?
Ieder jaar publiceren de Consumentenbond, WISE, Greenpeace en Natuur&Milieu een onafhankelijk rapport waarin zij onderzoek doen naar de duurzaamheid van Nederlandse energieleveranciers. Nog steeds scoort nog maar een klein deel van de leveranciers een 10 op dit gebied.
Iedere energieleverancier is verplicht om de herkomst van haar stroom te vermelden op een stroometiket. Zie je dat er op het etiket van jouw leverancier veel energie geproduceerd wordt uit waterkracht, dan is de kans groot dat het hier om sjoemelstroom gaat.
In Nederland wordt stroom uit waterkracht namelijk op slechts kleine schaal geproduceerd.